Vào thời điểm xảy ra những diễn biến chính của câu chuyện Tiếu ngạo giang hồ, Tả Lãnh Thiền được tôn là Minh chủ của liên minh Ngũ Nhạc kiếm phái tạo nên bởi năm môn phái võ trên các dãy núi thuộc hệ thống Ngũ Nhạc là Đông nhạc Thái Sơn, Tây Nhạc Hoa Sơn, Nam Nhạc Hành Sơn, Bắc Nhạc Hằng Sơn và Trung Nhạc Tung Sơn. Tả Lãnh Thiền là chưởng môn nhân phái Tung Sơn đóng bản doanh trên đỉnh Thái Thất của Tung Sơn. Tả Lãnh Thiền là người ôm mộng lớn nhất thống giang hồ nhưng âm mưu quá lộ liễu nên lại bị chính đối thủ của ông ta là Nhạc Bất Quần lợi dụng.
Ở đầu tiểu thuyết, Tả Lãnh Thiền đã ngăn cản việc Lưu Chính Phong quy ẩn giang hồ, sử dụng tay chân khống chế và tàn sát toàn bộ gia đình cùng các đệ tử của Lưu Chính Phong khiến cả Lưu Chính Phong và Khúc Dương bị thương nặng mà chết, vì thế phái Hành Sơn suy tàn mà tan rã. Tả Lãnh Thiền sử dụng những người đại diện trong phái Kiếm tông của Hoa Sơn đã ly khai khỏi Hoa Sơn để đòi lật đổ ghế chưởng môn của Nhạc Bất Quần (là anh em Phong Bất Bình, Thành Bất Ưu, Bảo Bất Khí) nhưng những người này bị thất bại sau khi giao đấu với Lệnh Hồ Xung và Đào cốc lục tiên. Khi Nhạc Bất Quần cùng phái Hoa Sơn đi lên Tung Sơn chất vấn, Tả Lãnh Thiền đã sử dụng đám tay chân là những nhân vật thuộc những người hắc ám trên giang hồ tấn công định tiêu diệt phái Hoa Sơn nhưng lại bị thất bại dưới tay của Lệnh Hồ Xung nhờ có Độc cô cửu kiếm.
Đồng thời, nhân vật Lao Đức Nặc, đệ tử thứ hai của Nhạc Bất Quần chính là gián điệp của Tả Lãnh Thiền cài cắm vào Hoa Sơn. Sau đó, Tả Lãnh Thiền dụ dỗ phái Hằng Sơn sát nhập với Tung Sơn mà bất thành nên sử dụng tay chân giả làm người của Ma giáo tấn công giết chết Định Tĩnh sư thái (sư tỉ của Định Nhàn, chưởng môn phái Hằng Sơn) sau khi thất bại trong việc thuyết phục Định Tĩnh làm "đảo chính" để thay đổi người lãnh đạo ở Hằng Sơn nhằm lái phái này theo ý mình. Và âm mưu của Tả Lãnh Thiền chính thức bị bại lộ khi Định Nhàn sư thái vạch mặt một nhân vật của phái Tung Sơn giả làm người trong Ma giáo. Đối với phái Thái Sơn, Tả Lãnh Thiền đã gây chia rẽ trong nội bộ, lôi kéo bọn tiền bối cũ Ngọc Cơ Tử, Ngọc Khánh Tử là sư thúc của Thiên môn đạo nhân, chưởng môn nhân phái Thái Sơn để những người này cướp ngôi vị của Thiên Môn, sau đó lại sử dụng dị nhân trên giang hồ ám sát Thiên Môn ngay trên Phong Thiền đài. Âm mưu của Tả Lãnh Thiền về phái này cũng bị thất bại sau khi Đào cốc lục tiên gây trọng thương cho Ngọc Khánh Tử và Ngọc Cơ Tử thì bị Nhạc Linh San đánh bại. Theo lời của Nhậm Ngã Hành, Tả Lãnh Thiền là người võ công cao thâm mà mưu kế cũng thâm trầm nhưng chỉ ném đá giấu tay, không đường hoàng ra mặt và là người đứng đầu trong ba người rưỡi mà Nhậm Ngã Hành không phục:
"Võ công các hạ cao thâm mà mưu kế cũng thâm trầm rất hợp với lão phu. Các hạ muốn thâu Ngũ Nhạc kiếm phái để chia ba chân vạc với phái Thiếu Lâm và phái Võ Đang thì chí khí khá lớn đó. Nhưng các hạ chỉ ném đá giấu tay, sắp đặt ngụy kế mà không đường hoàng ra mặt thì không phải đường lối của anh hùng hào kiệt. Thật khiến cho người ta không kính phục."
Thông qua gián điệp Lao Đức Nặc, Tả Lãnh Thiền đoạt được bí kíp Tịch tà kiếm pháp từ phía Nhạc Bất Quần. Không ngờ Nhạc Bất Quần đã cao tay hơn biết trước việc này và đánh tráo bản kiếm phổ giả khiến cho Tả Lãnh Thiền không luyện được chính xác Tịch tà kiếm pháp. Ở đại hội hợp nhất Ngũ Nhạc kiếm phái, dù Tả Lãnh Thiền dễ dàng đánh bại Nhạc Linh San, nhưng lại bị chính Nhạc Bất Quần, người mà ông ta vẫn lo ngại nhất, sử dụng Tịch tà kiếm pháp đánh bại bằng cách dùng kim châm đâm mù mắt và buộc phải trao ngôi vị Minh chủ Ngũ Nhạc phái, tên gọi mới của một phái hợp nhất, cho Nhạc Bất Quần. Bao nhiêu công sức của Tả Lãnh Thiền để xếp đặt cuộc lên ngôi này không ngờ bị Nhạc Bất Quần đoạt mất dễ dàng. Tả Lãnh Thiền đã cố gắng để lật lại thế cờ bằng cách lôi kéo Lâm Bình Chi, người vừa bị mù mắt sau khi trả thù Dư Thương Hải và Mộc Cao Phong, rất sợ và căm thù Nhạc Bất Quần về phe mình, bày âm mưu nhốt quần hùng trên hang núi tối để sử dụng bóng đêm giết chết tất cả. Tuy nhiên, cố gắng cuối cùng này đã thất bại vì Nhạc Bất Quần đã không ở đó, đồng thời Lệnh Hồ Xung nhờ biết ám hiệu của đám mù (Lâm Bình Chi, Tả Lãnh Thiền) và sự trợ giúp từ ánh sáng lân quang ở xương người đã sử dụng Độc cô cửu kiếm đâm chết Tả Lãnh Thiền, bắt sống Lâm Bình Chi.
Đăng nhận xét